INFLUENCERLARIN VERGİ SORUMLULUĞU
Sosyal medya hesapları üzerinden yaptıkları paylaşımlarla hedef kitle üzerinde belirli bir etkiye sahip olan kişiler influencer olarak tanımlanmaktadır. Influencerların en sık rastlanan örneklerinden biri YouTuberlar olmakla birlikte, sosyal medya platformlarının artmasıyla sosyal medya aracılığıyla gelir elde etmenin yolu yalnızca YouTuber olmaktan çıkmıştır.
Influencerlar hem takipçi sayıları ve paylaşımları ile hem de markalarla anlaşarak kendi sosyal medya hesapları üzerinden yaptıkları reklamlar üzerinden gelir elde etmektedir. Reklam Kurulu’nun ‘Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz’a göre sosyal medya etkileyicisi, ‘sosyal medya hesabı üzerinden kendisine veya reklam verene ait bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla pazarlama iletişiminde bulunan kişi olarak tanımlanmaktadır.’
Sosyal medyanın etkisinin artmasıyla birlikte influencerların paylaşımları da yalnızca bir hobi niteliğinde olmaktan çıkmış, adeta bir meslek haline gelmiştir. Influencerların elde ettikleri gelirin boyutu da bu mesleği daha cazip hale getirmiş ve bu kişilerin sayısının artması sonucunu doğurmuştur. Akabinde de sosyal medyanın bir gelir kapısı haline gelmesiyle birlikte influencerların vergilendirilmesi tartışmaları başlamıştır.
26.10.2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile influencerların vergi sorumluluğuna ilişkin düzenleme getirilmiştir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen ilgili düzenleme şöyledir:
MÜKERRER MADDE 20/B:“İnternet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesnadır.
Bu istisnadan faydalanılabilmesi için Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır.
Bankalar, bu kapsamda açılan hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve Kanunun 98 ve 119 uncu maddelerindeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. Bu tutar üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz.
Mükelleflerin birinci fıkra kapsamı dışında başka faaliyetlerinden kaynaklanan kazanç ya da iratlarının bulunması istisnadan faydalanmalarına engel değildir.
Birinci fıkra kapsamındaki kazançları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar ile faaliyete ilişkin tüm gelirlerini ikinci fıkrada belirtilen şartlara göre tahsil etmeyenler bu istisnadan faydalanamazlar. Bu durumda olanların, 94 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur.
İstisnaya ilişkin şartların taşınmadığının tespit edilmesi halinde eksik tahakkuk etmiş olan vergi, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.
Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan tevkifat oranını her bir faaliyet türü için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye; Hazine ve Maliye Bakanlığı, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”
İlgili madde 01.01.2022 tarihi itibariyle geçerlilik kazanmıştır. Madde hükmünde sosyal medya etkileyicilerinin gelir vergisinden muaf tutuldukları görülmektedir. Bu yönüyle kanun hükmü, bir istisna teşkil etmektedir. Bununla birlikte istisna kapsamından yararlanabilmek için Türkiye’de bir hesap açılması ve sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden elde edilen gelirlerin yalnızca bu hesaba yatırılması şartı getirilmiştir. Bankaların yapacağı %15 gelir vergisi tevkifatı da stopaj olarak nitelendirilmelidir. Bu çerçevede sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden gelir elde eden influencerların beyanname verme gereklilikleri bulunmamaktadır.
Yukarıda yer verilen maddeye göre sosyal ağ sağlayıcısının da tanımının yapılması gerekmektedir. 7338 sayılı kanunda veya Gelir Vergisi Kanunu’nda sosyal ağ sağlayıcısının tanımı yer almamakla birlikte, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da sosyal ağ saylayıcısı, ‘sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkan sağlayan gerçek veya tüzel kişiler’ olarak tanımlanmaktadır. Ancak bu tanım, hem kapsam dahilindeki sosyal ağ sağlayıcılarının yeterince açık olmaması ve vergilendirmede kanunilik ilkesine aykırılık teşkil etmesi sebebiyle hem de kapsam dışında kalacak sosyal medya platformları üzerinden de gelir elde etmek mümkünken bu istisnanın dışında kalacağı sebebiyle eleştirilmektedir. Nitekim istisnadan yararlanmayanlar bakımından ticari kazanç üzerinden %40 gelir vergisi tarifesi uygulanması söz konusudur.
Bankaların yapacağı %15’lik kesinti, Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. Maddesinde yer alan tarifeler esas alınarak yapılacaktır. Buna göre 103. Maddenin dördüncü gelir dilimindeki tutarı aşan kazanç, istisnanın dışında yer alacaktır. 2022 yılı için 880.000 TL’ye kadarki gelirden %15 kesinti yapılacakken bu miktarı aşan bir gelir elde edilmesi halinde %40 gelir vergisi tarifesi uygulanacaktır. İstisna KDV’yi de kapsamaktadır, dolayısıyla bu düzenleme kapsamında influencerların KDV yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Bir diğer önemli husus ise bu istisnanın 01.01.2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesine karşın influencerlar önceki dönemlerdeki gelirleri için de vergi borcu ile karşı karşıya kalacaklardır. Bu durum da önceki dönemlere ilişkin inceleme yapılacak olması çekincesi ile influencerların bu düzenleme kapsamında yer almaktan kaçınmalarına sebep olabilecektir. Bu nedenle uzmanlar tarafından, düzenlemenin amacına ulaşabilmesi için önceki dönemlere ilişkin vergi borcu için bir yapılandırma yapılması gerekliliği belirtilmektedir.
Influencerların kullandığı sosyal medya platformlarının sahiplerinin yabancı olması ve elde edilen gelirin yurt dışı kaynaklı olması sebebiyle vergi mükellefiyetinin doğmayacağı kanısı da kanunda yer alan, yılın en az 6 ayını Türkiye’de geçiren kişinin, gelirinin yurt içinden veya yurt dışından olması fark etmeksizin vergi yükümlülüğü altına gireceği düzenlemesi sebebiyle doğru değildir.
Influencerların markalarla anlaşmak suretiyle sosyal medya hesabı üzerinden yaptıkları reklamlar bakımından sorumluluklarına da yer vermek gerekirse, buna ilişkin hüküm Reklam Kurulu’nun kılavuzunun6. Maddesinde yer almaktadır. İlgili madde şöyledir:
MADDE 6 :“(1) Sosyal medya etkileyicisi:
- a) Henüz deneyiminin bulunmadığı bir mal veya hizmete ilişkin, tüketiciler nezdinde o mal veya hizmeti onaylayacak ya da deneyimlediği algısı yaratacak şekilde ticari reklam amacıyla paylaşımda bulunamaz.
- b) İlgili mevzuatına aykırı olacak şekilde bir mal veya hizmete ilişkin sağlık beyanında bulunamaz.
- c) Bir mal veya hizmete ilişkin nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında iddialarda bulunamaz.
ç) Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal veya hizmetlerin tanıtımını yapamaz.
- d) Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturamaz.
- e) Bir mal veya hizmetin ticari reklamına ilişkin herhangi bir reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydalar sağladığı süre boyunca kendisinin sadece bir tüketici olduğu izlenimi oluşturamaz.
- f) Herhangi bir malın ticari reklamında, efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtir.
- g) Sosyal medya aracılığıyla bir mal ve/veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturamaz ve/veya kullanamaz.”
Ayrıca 5. Maddede sosyal medya etkileyicileri tarafından örtülü reklam yapılamayacağı, reklamların açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edilmesi ve ayırt edilebilir olması gerektiği belirtilmiştir. Bununla birlikte ticari reklam ilişkisini belirten ifadelere yer verilmesi zorunluluğuna da değinilmiştir.
Influencerların reklam veren markalarla yapacağı sözleşme, Türk Borçlar Kanunu’nun benimsemiş olduğu şekilde sözleşme serbestisine sahiptir. Bununla birlikte söz konusu sözleşmenin hukuki niteliği değerlendirilecek olursa, ivazlı, şekil şartı olmayan, rızai nitelikte ve tam iki tarafa borç yükleyen sözleşme niteliğinde olduğu söylenebilecektir.
